PHÂN TÍCH HỆ SỐ NỢ – LÁ CHẮN THUẾ – ROE
♣ Hệ số nợ (D/C) = Tổng nợ / Tổng nguồn vốn
📗 Giả định:
- Thuế thu nhập: 28%
- Lãi vay BQ / năm: 6%
-
Điều kiện k.tế Suy thoái Bình thường Tăng trưởng EBIT/Tổng TS 5% 12% 18% -
DN A DN B DN C Tổng TS 1000 Tổng TS 1000 Tổng TS 1000 Tổng nợ 0 Tổng nợ 500 Tổng nợ 750 Vốn CSH 1000 Vốn CSH 500 Vốn CSH 250 D/E 0 D/E 1 D/E 3 D/C 0 D/C 0.5 D/C 0.75
📗 Phân tích:
| Phân tích DN A | Suy thoái | Bình thường | Tăng trưởng |
| EBIT giả định | 50 | 120 | 180 |
| Lãi vay | 0 | 0 | 0 |
| LN trước thuế | 50 | 120 | 180 |
| Tax shield | 0 | 0 | 0 |
| Thuế TN | 14 | 33.6 | 50.4 |
| LN sau thuế | 36 | 86.4 | 129.6 |
| LNTT/VCSH | 5.00% | 12.00% | 18.00% |
| ROE | 3.60% | 8.64% | 12.96% |
| ROA | 3.60% | 8.64% | 12.96% |
| Phân tích DN B | Suy thoái | Bình thường | Tăng trưởng |
| EBIT giả định | 50 | 120 | 180 |
| Lãi vay | 30 | 30 | 30 |
| LN trước thuế | 20 | 90 | 150 |
| Tax shield | 8.4 | 8.4 | 8.4 |
| Thuế TN | 5.6 | 25.2 | 42 |
| LN sau thuế | 14.4 | 64.8 | 108 |
| LNTT/VCSH | 4.00% | 18.00% | 30.00% |
| ROE | 2.88% | 12.96% | 21.60% |
| ROA | 1.44% | 6.48% | 10.80% |
| Phân tích DN C | Suy thoái | Bình thường | Tăng trưởng |
| EBIT giả định | 50 | 120 | 180 |
| Lãi vay | 45 | 45 | 45 |
| LN trước thuế | 5 | 75 | 135 |
| Tax shield | 12.6 | 12.6 | 12.6 |
| Thuế TN | 1.4 | 21 | 37.8 |
| LN sau thuế | 3.6 | 54 | 97.2 |
| LNTT/VCSH | 2.00% | 30.00% | 54.00% |
| ROE | 1.44% | 21.60% | 38.88% |
| ROA | 0.36% | 5.40% | 9.72% |
Nhận xét 1: Trong giai đoạn kinh tế suy thoái, ROA và ROE rất thấp. Đặc biệt trong giai đoạn này, tỷ suất EBIT/Tổng TS (5%) là thấp hơn lãi suất tiền vay bình quân (6%), nên DN có hệ số nợ (D/C) càng cao thì thì ROE càng thấp. Nhận xét 2: Trong giai đoạn kinh tế bình thường, đặc biệt là khi nền kinh tế có mức tăng trưởng cao, thì DN có hệ số nợ (D/C) càng cao thì ROE càng cao, tức là mạng lại LN cho chủ DN càng lớn. Điều này là do, khi kinh tế đang ở giai đoạn bình thường hoặc có sự tăng trưởng cao thì tỷ suất EBIT/Tổng TS cao hơn lãi suất vay tiền bình quân. Không chỉ có vậy, do nguyên tắc tính thuế đó là thuế được tính trên cơ sở LN đã trừ đi tiền lãi vay, nên khoản thuế mà DN phải đóng sẽ giảm đi (tax shields – lá chắn thuế). Điều đó có nghĩa là DN có hệ số nợ (D/C) càng cao thì khoản thuế TN phải đóng càng ít.
Diễn giải: trong giai đoạn tăng trưởng (tương tự cho giai đoạn bình thường)1. Dùng khoản vay (lãi suất 6%), tạo ra lợi nhuận có EBIT/Tổng TS 18%, tăng thêm 12% LN (đang tính LNTT) –> giống như “tay không bắt giặc”
2. Lãi vay không phải chịu thuế (bị trừ ra trước khi tính thuế), nên so với phương án không sử dụng vốn vay (tự góp vốn ban đầu, phát hành thêm cổ phiếu…) thì thuế TNDN giảm đi nhiều (tax shields).
–>2 lý do này giải thích tại sao DN có hệ số nợ càng cao thì ROE càng cao.